Haragiaren gauak eta egunak
 |
|
 |
Ohearen goxoa goizeko seiak baino lehen utzi beharra ohiko bilakatu den arren, nekez ohitu liteke bat ordu (desordu?) horietan logureari aurre egiten; egunerokoak dira nagikeria, zaputzalditxoa eta loaldia alperriko bost minutuz luzatzeko ahalegina. Ezin denean, ezin da. Eta lantokira eramango nauen trena hartu aurretik egin beharrekoen zerrenda hain denean luzea, eta hain direnean ezinbestekoak, zeregintxo infinitesimal horiek guztiak, hobe garaiz ibiltzea eta galbidera baino, trena galtzera, alegia, eraman ezin nazaketen nagikeria jolasetan denborarik ez galtzea.
| Trena keinu txikiz beteriko kutxa da |
Bizitzak trenean egunero bidaiatzeko aukera eman zidanetik, jendearen (ezagutzen ez dudan jendearen, gehienetan) ohiturak, joerak, keinuak eta mugimenduak aztertzeko parada izan dut. Trena, izan ere, keinu txikiz beteriko kutxa ibiltari baten modukoa da, ohitura bereziak, joera ezberdinak, eta norbanakoen berezko mugimenduak, norberarentzat hautemangaitzak, biltzen dituen kutxa ibiltari baten modukoa, hain juxtu. Norbere izakerari loturiko keinuak, ohiturak eta joerak, usu. Eta dibertigarria gertatu ohi zait, begi zolia lagun, treneko bidaideak karakterizatzeko jolasean aritzea, alboko gaztea, haragoko emakumea edo azkeneko geltokian jaitsi den agureak eguna zertan emango duten, zer pentsatzen ari diren edo beren zaletasunak zein diren asmatzen aritzea. Asmakizunetik asko eta egiatik gutxi badute ere, noski, nire irudikapenek. Irigoienen lanera itzuliz, eta parekotasuna egite hutsak zentzu handiegirik ez duen arren, miresgarria begitantzen zait trilogiako lehen bi nobeletan parte hartzen duten pertsonaien, orbetarren zein besteen, karakterizazioa, zeinen muturrera eramaten dituen Irigoienek deskribapenok, eta zenbaterainoko pisua hartzen duten nobelan pertsonaia bakoitzaren pentsamenduek eta unean uneko sentipenek; hots, pertsonaia bakoitza zernolako fintasunez zizelkatzen duen egileak, xehetasun txikienari garrantzia emanaz, harik eta osotasun biribila lortu arte. Lekutan, trenean egiten dudan karakterizazio ariketa...
 |
“Haragiaren gauak eta egunak”, maisuki deskribatutako pertsonaien metaketa hutsa baino gehiago da, askoz gehiago. Trenean posible da, jarlekuaren kokapenaren arabera, atzera begira bidaiatzea; antzerako zerbait izan liteke, ostera parekotasun kaxkarra hartuz makulu, “Haragiaren gauak eta egunak” irakurtzea: iraganera bidaia, atzerakako bidaia. Gure herriaren historiaren zati bat zirriborratzen baitu, Irigoienek, orbetarren garapena kontatzearekin batera.
“Bestea da mundua” zen orbetarren trilogiako lehenengo liburuaren izenburua, eta, egiari zor, irakurlea beste mundu batera garraiatzeko ahalmena du aipatu liburuak. Arnas luzeko lana zen lehen hura, eta bigarrena are arnas luzeagokoa, bere ia mila orrialdeak, horren lekuko. Lanen aparteko luzerak luzera, ordea, nola lehenengoan hala bigarren honetan, irakurlea aurreneko orrialdetik istorioari erabat kateatzeko dohai ez-ohikoa du Irigonenen trilogiak, eta lehenengo bi liburuak irakurri ditugunok, irrikaz itxaroten dugu, dagoeneko, hirugarren alea. Bidaia erakargarriaren hirugarren kapitulu hori heldu bitartean, berriz, eguneroko tren bidaia beti-berdinarekin konformatu behar...
