EGIA OTE?

 T aldu zituen Gurasoak; menditik jaisten ari zirela izugarrizko ekaitzak harrapatu eta amildegi batetik Behera Ziren erori. Ordutik Marirekin haserre bizian zegoen; bera zen trumoi eta tximistak zaintzen zituen dama. Goizeko Lehen argiizpiekin esnatu zen Ekai. Aurreko egunean kirioak dantzan zituela eta, kosta egin zitzaion lokartzea. Horregatik geratu zen Denbora apur batean etzanda. Besoak luzatu zituen, itxita begiak eta, arnasa hartu Zuen sakon, oso sakon. Bost minutuz horrela egon ondoren, eseri Jantzi eta egin zen. Egurrezko etxe txiki hartatik irten eta onak egun eman zizkion Amalurri egun berria ikusteko Aukera emateagatik. Ez Zuen hutsik egiten; hogeita bost urte zituen, eta hamabostekin hasi zen esnatzerakoan hori egiten. Gaixo zegoenean ere, kalera irten beharra sumatzen Zuen.

Egun Luzea Zuen aurretik. Mendira igo behar Zuen Aspaldiko Kontu eta bat argitzera bazirudien egun kaskarra egingo zuela. Kezkatzen zen hasi. Behia jetzi Behar Zuen, gosaldu gura izanez gero, behintzat. Bat apur Esne bakarrik ematen zion Larreko behiak, baina ez Zuen askoz gehiagorik behar izaten. Gurasoak ZENDU zitzaizkion, Behar berarentzako eta beste Janari aurki zezakeen etxe inguruan. Ez Zuen gose handirik igarotzen, eta noizbait jatekorik eduki ezean Orbain Lagunak ematen zion Zuena Behar.

Behiarekin amaitu, etxera abiatu eta comió gaineko eguzki-Lorea zuzenduta sartu zen. Sua egin eta Gosari apurra prestatu Zuen. Atea jo zuten eta eta irekitzean handi Orbainen Begi irribarre zabalarekin egin Zuen topo. Eta Sartu sutondora zen gerturatu. «Egun on! Ikusi al duzu? Zerua oso triste dagoela dirudi », zion esan Ekairi. «Bai, Mari haserre antzean Dago! Lasaituko da ote? Goraino joan behar dut, eta lasaiago egingo arma nuclear bidea euririk egingo ez balu » , erantzun Zuen orduan esnatu berri zegoen mutilak.

Gauza gutxiz izutzen zen Ekai. Baina eguraldi txarrarekin Mendira igotzea ... urduritu egin zen. Izan ere, horrela Gáldu zituen Gurasoak; menditik jaisten ari zirela izugarrizko ekaitzak harrapatu eta amildegi batetik Behera Ziren erori. Ordutik Marirekin haserre bizian zegoen, zen bera trumoi eta tximistak zaintzen zituen dama. Amak esaten zionez, Marik ondo zekien okerrak zigortzen. Horregatik ez Zuen ulertzen bere Gurasoak eraman Izana; berac zekienez, eta aitak amak ez zuten txarrik egin. Baina Hobe zen kobazuloan bizi zen hori ez zirikatzea. Sentitzen Zuen haserrera ohitu eta horrekin bizitzen ikasi Zuen.

Egun Hartan ezin zion Mendira lagundu; ardiekin geratu behar Zuen. Kutun bat eman zion Lagunari abiatu aurretik, dena ondo joan zedin. Honek, lepotik zintzilikatu Zuen. Orbain zelaitik agur egiten ikusi Zuen. Zihoala gora Mendian, kutuna ukitu Zuen amildegi madarikatu hartatik igarotzean. Beldurra sentitu arren ez zen kikildu eta aurrera Zuen egin. Bitartean, eta geroz trumoiak gertuago entzuten zituen eta laster hasi Ziren Lehen tantak. Ez Zuen atzera egiterik; zerbaitek bultzatzen Zuen Bidean egiten Aurrera. Ilun zegoen guztia, ere hala, oinazturek bidea argitzen zioten. Hotza zen nabarmenagoa eta geroz.

Maiz egiten Zuen gorako bidea Ekaik, baina une horretan lehenengo aldia zela iruditu zitzaion. Bidezidor Guztiak ezagutzen zituen arren, beste mendi batean zegoela zirudien, Zuen ez bereizten ezer eta. Hormari ahalik eta gehien gerturatuta zihoan Bidean gora. Solte zegoen bat Harri eta zapaldu lurrera zen erori. Blai eginda zegoen, horri eta, belauneko zauria Gehitu zitzaion. Altxatu, begiak Itxi eta arnasa sakon hartu Zuen. «Ezin duzu atzera egin Ekai» , esan zion bere buruari.

Zerbait gertatu behar zela sentitu Zuen, eta Hotzikara Batek bizkarrezurra gurutzatu zion. Kikildu gabe, aurrera egin eta gorako Bidean, euri gogorra zirimiri bihurtu zen. Metro batzuk atzerago nabaritutako Hotza leundu egin zela iruditu zitzaion mutil gazteari. Behe-lainoa ere joan zen apur bat gehiago Ibili ondoren. Bero egiten zuela iruditu zitzaion. Baina, nola zitekeen horrelako Aldaketa-bat batean ematea? Bere irudimena izango ote zen? Begiak igurtzi, eta begiratu aurrera kobazulotik irteten zen argi indartsu bat ikusi Zuen. Geldi geratu zen. Amak det esan Ziona gogoratu Zuen orduan. «Zure aitonak esaten zuenez, Bizi hor da Mari. Hobe da uztea bakean. Beraz, ez gerturatu hona » .

burua nahasirik Zuen. Zen Gurasoak gogoratu eta haserre sentitu; eta egonezina beldurra sentitu zituen batera. Erabakia, baina, aspaldi hartua Zuen eta bi aldiz pentsatu gabe sartu zen kobazulora. Sakonetik zetorren Argia. Barrura joan Ahala, berotasun goxoa nabaritu Zuen. Aurrera jarraitu, bat ahots Leun Entzun Zuen abesten eta harri handi baten atzean ezkutatu zen. Emakume eder bat ikusi Zuen bere aurrean, eta hari Begira egon zen Denbora luzez. Halako batean kantatzeari utzi eta «etorri Ekai, sartu beldurrik gabe», esan zion. Ustekabean harrapatu zuten mutila hitz horiek, eta zer egin ez zekiela geratu zen. Emakumearen aurrean geratu zen Zutik, hitzik egin EZINEAN ezinik. Irribarre zion Marik eta gerturatuta berarengana xume bat zuzendu, besarkatu egin Zuen Gazte umezurtza. Aspaldi nabaritu gabeko berotasuna, maitasuna sentitu zituen Ekaik. Poliki-poliki Barruko ha-serrea desagertu zen. Denbora luzez Mendiko damaren besoek inguratuta egon zen. Begiak IREKI eta kobazuloan inor ez zegoela ohartuta, zoratzen hasi ote zen galdezka hasi zitzaion bere buruari. Toki guztietara begiratu eta leizea hutsik zegoela ikusi Zuen. Bere arropak lehor zeuden, eta ez belaunean Zuen egindako zauriaren arrastorik.

Bere modura bazen ere, ulertu Zuen gertatutakoa. Mari ez zen izan bere gurasoen
ezbeharraren errudun. Gertatu beharreko kontua izan zen, nahia patuaren. Eta zegoen Lasai behera mendian zen hasi. Bidean, baino inoiz indartsuago eta inoiz baino harmoniatsuago sentitzen zen. Ametsa izan egia edo, inork inoiz ezagutuko ez Zuen Abentura bizi izan Zuen. Goizero Amalurri eskerrak emateaz ganancia, hil artean irribarre zabala eskaintzen zion mendi Hartan bizi zen dama ederrari.

Zuriñe Vélez de Mendizabal